مرثیه ای برای یک سبک وزن

مثل همیشه رسیدن به ۴ راه ولیعصر نیرویی مرموز رو توی وجودم فعال میکنه…شاید بوی نسکافه و سیگار و کاغذ کاهی و یا نم نم بارون و صدای هر هر حنده یا شاید هم هق هق گریه واسه زمانی که دم تلفن کارتیا صف میبستیم و میخواستیم اذیت کنیم جماعتی رو و گروتسکی به وجود میومد که خند خندان و هق هق اشک ریزان توامان با هم دست در دست هم میدادند تا ۴ راه ولیعصر رو (خاطراتی) کنند برای همه ی اهالی تئاتر و سینما و ادبیات و کتاب خوان ها.

ماشین رو سر جای  همیشگی گذاشتم و بی اینکه نگران تیپ دهه ی پنجاهی و شلوار پاچه گشاد جینم با اون ریش ریش های مخمل و جینیش باشم راه افتادم و رفتم میون خیل عظیم هواداران تئاتر که جملگی مثل عده ای همیشه مشکوک روی سکوهای تئاتر شهر نشسته بودند و با دیدن هر بنی بشری که وارد محوطه میشد پچ پچه میکردند.سرم رو میندازم پایینو وسلام علیک کنان و چشمک زنان میرم قسمت اداری و بلیطم رو میگیرم و به بهانه ی م.ستراح میرم کافی شاپ پایین تئاتر شهر و توی اون جا مشعلم رو فروزان میکنم و خاکسترش رو میریزم توی کاسه ی سفید دستشویی . به ساعتم نگاه میکنم و پیش خودم میگم ا“اگه بیست دقیقه زودتر جنبیده بودم همون طوری میشد که هم اون میخواست هم من….حالا باید نبینمش و وای سم همین جا تا هشت و ربع بشه و تا هشت و ربع چند تا سیگار میشه کشید؟ ….اگر حساب کنیم میشه …..هووووم…. خب…” میبینم نه حوصله ی ایستادن رو ندارم و جون ایستادن رو هم ندارم پس میرم بیرون و به نوای ربنایی که شجریان هم نیست گوش میسپارم و منظرم تا اذان شه و مشعلم رو راحت بفروزانم که در رو باز میکنند و میریم تو . تماشاچی ها دو دسته بودند عده ای که آمده بودند کار یعقوبی را ببینند و عده ای هم مثل من آمده بودند تا کار ایوب آقاخانی را ببینند….بوی کالباسی که لای نان تست ها بود در فضا چره میزد و به همراهش بوی سیر….محمدچرمشیرپانته آ بهرام دو نفری بودند که چهارسو رفتند و واروژ کریم مسیحی و میس شانزه لیزه هم از تنانی بودند که به  سایه رفتند. خب برای من تئاتر همیشه از لحظه ی توی صف ایستادن شروع میشود و لذت اولیه اش هنگامی است که بروشور را دستم میدهند.بروشور (مرثیه ای برای یک سبک وزن) از کف دست هم کوچک تر است.رویش کاریکاتوریست که نشان میدهد مردی که کوکش میکنند (پشتش مثل اسباب بازی علامت پیچ کوکی دارد) توی رینگ بوکس ایستاده و بالای سرش هاله ی زردی چرخ میزند.روی بروشور نوشته :”   کمدی: مرثیه ای برای یک سبک وزن” نویسنده و کارگردان :ایوب آقاخانی……صفحه ی بعد….بازیگران (به ترتیب ورود به صحنه ) هدایت هاشمی/نگارعابدی/افشین هاشمی/خسرو احمدی…..زیر نام بازیگران جمله ی بسی جالبی نوشته شده (هرگونه تشابه و تقارن آدم های نمایش با اشخاص حقیقی کاملا تصادفی است ) خب تا همین جا اگر از آی کیو ی خود استفاده میکردم متوجه میشدم که منظور چیست . برخلاف نقدی که در سایت ایران تئاتر خواندم به نظرم  این کار اهمین ساختار داستانی را کاهش که نداده هیچ افزایش  هم داده و آن هم استفاده از تکنیک روایت داستان و خلاقیت و شیوه ی روند نمایش بود در ضمن در ایران تئاتر خواندم که این کار کمتر به مولفه ها و کارویژه های درام پایبندست.تو گویی منتقد این نمایش همچنان الگوهایش را با ارسطو چک میکند و چیزی از مفهوم ساختار نمیداند و مولفه را نمیتواند درست تعریف کند و به کل از درام ها و اجراهای روز به دور است طفلک.اتفاقا به عقیده ی بنده مولفه ها و همه ی عناصر درام در نمایش به درستی و در جای خود و در ضمن با توجه به مضمون نمایش با میزانسن های دقیق چیده شده بودند و بنده نفهمیدم که چرا منتقد ایران تئاتر کمدی بودن این نمایش را (تنزل) دانسته….! در صورتی که چند خط بعد کلی ازش تعریف کرده !…مرثیه ای برای یک سبک وزن به عقیده ی من هجونامه ی مودبانه ایست در مورد مسائلی که هم میتوانیم استعاره از مسائل روز بدانیمش هم نه و همین نقطه ی قوت کار است .فانتزی بودن بعضی میزانسن ها را خیلی دوست داشتم و زبان نمایش را هم. اما -شاید- به کار گیری و استفاده از این نوع دیالوگ نویسی بعضی جاها مخاطب را گیج و پرت از درون مایه میکرد و البته به نظرم موضوع کار به اندازه ی کافی حرف داشت تا ما انتظار پرداخت بیشتری نداشته باشیم برای همین بعضی جاها مخاطب عقده هایش را خالی کرده و تشویق هایی سر میدهد …و خنده هایی میکند که وقتی فکر میکنم میبینم بیشتر میبایست گریه میبود تا خنده. کمدی موقعیت نام مناسبی است که بتوانیم بچسبانیم روی کار.برخلاف نظر منتقد ایران تئاتر طراحی صحنه را دوست نداشتم و به نظرم  میشد خیلی خیلی بهتر از این باشد…به هر حال از دیدن این نمایش لذت بردم بی تردید اما دیدنش را چونان شکار روباه پیشنهاد نمیکنم مگر برای دیدن جسارت کار کارگردان بخواهید به سایه ی تئاتر شهر سری بزنید.

 متاسفم که مخاطبان عزیز دشواری خواندن پدرو پارامو را نتوانستن با شیرینی تکه تکه هایش بر خود هموار کنند و نظری نگذاشتند جز عده ای….پس من هم که امشب تکه تکه شدن پدرو پارامو را خواندم و دیدم به نوشتن در باره اش نمیپردازم و برای کسانی که کنجکاوند واحیانا کتاب را دارند و سر درنیاوردند میخواهم برای رفع گیجی به چهار صفه ی آخر کتاب که به صورت خطی رمان را در چهار صفحه نوشته رجوع کنند.

***

میس شانزه لیزه که از شدت سرما خودش را نزدیک شومینه ی اتاق زیر شیروانی کرده بود جرعه ی آخر چتول را سرکشید و به پنجره ی بالای رسرش که شیب داشت نگاه کرد که دارد از برف پوشیده میشود . خودش را توی پتو پیچیده بود و فکرش همچنان مشغول بود .خیلی فرصت نداشت . باید میجنبید اگر بیست دقیقه دیر میکرد کار از کار گذشته بود.نگاه خسته اش را انداخت به پاراوان چوب کاری شده ای که بین حمام و اتاق عین آکاردئون باز بود …رویش پر از لباس های مخملی بود که از توی کتاب مرشد و مارگاریتا قسمتی که نمایش  کش رفته بود و شیطان تا آن روز نفهمید لباس ها را چه کسی برداشته و زده به چاک !….میس شانزه لیزه به ساعت شنی نگاه کرد که شن هایش همین جور ناجوانمردانه میریخت….پاهایش یخ زده بود.بلند شد و لرز لرزان رفت پشت پاراوان و لباس مخمل مشکی اش را تن کرد و پوست روباه را هم دور گردنش پیچاند.همین جور که حاضر میشد نگاه کرد و دید کالسکه همچنان پایین کلبه خرابه ایستاده است….چکمه های ورنی اش را پوشید و به رنگ مثل گچش پودر زد و بسنده کرد به رژ لب زرشکی رنگی که چشمهای درشتش را وغ ده تر نشان میداد و رنگش را پریده تر….پالتوی کهنه اش را پوشید و چتر ش را برداشت و رفت بیرون.نوک دماغش از سوزش سرما قرمز شده بود و ها که میکرد ها توی فضا بخار منجمدی میشد و میریخت زمین عین برف…نشست توی کالسکه.کالسکه چی میدانست کجا باید برود …..به مقصد که رسیدند بوی نا همه جا را برداشته بود و برف ها شل سیاهی بودند که توی جوی ها فرو رفته بودند.پیاده شد. ساختمان مثل قلعه ی مخوفی جلوش بود . کلون در را زد. پیشخدمتی در را باز کرد.تعظیم کرد و گفت :”

“خیله وقته منتظرتونن خانم” 

میس شانزه لیزه پالتوش را داد دست مرد و مردد بین رفتن و نرفتن این پا آن پا کرد.روباهی که دور گردنش بود دم گوشش نجوا کنان گفت :” من باهاتم تو نترس برو تو “

میس شانزه لیزه در را باز کرد.همه جا شمع روی پیانو بود و آسالیری پشت پیانو نشسته بود. …  

میس شانزه لیزه :” اومدم بهت بگم من به امادئوس خیانت نمیکنم دست از سرم بردار”

-نمیدونم چرا اما امشب چقدر هوس کردم فیلم آمادئوس را برای بار چندم ببینم و خاطره ی پیانو زدن ها رو برای خودم روشن کنم-

درباره ساناز سید اصفهانی

متولد 14 . 9 . 1360 در تهران ، از سن پنج سالگی وارد هنرستان عالی موسیقی شد و بعد به مدرسه ی هنر و ادبیات ِ صدا و سیما رفت . ساز تخصصی او پیانو بود که به صلاحدید خانواده از ادامه ی تحصیل در این رشته به صورت تخصصی منصرف شد و وارد رشته ی ریاضی فیزیک شد و پیانو را در کنار درس با اساتید مجرب به صورت خصوصی فرا گرفت . او دارای مدرک انیمیشن کامپیوتری از مجتمع فنی تهران میباشد و همزمان با تحصیل و کار در این رشته وارد دانشگاه سوره ی تهران شد و در رشته ی تئاتر ، گرایش ادبیات دراماتیک تحصیل کرد . همزمان با ورود به دانشگاه شروع به همکاری با مطبوعات شد . او با روزنامه هایی چون همشهری ، همشهری مناطق ، اعتماد ، اعتماد ملی ، شرق ، تهران امروز ، فرهیختگان و ماهنامه ی ادبی گلستانه ، مجله ی نقش آفرینان ، ماهنامه ی رودکی و سینما- چشم ( روح سرگردان موزه سینما )، ماهنامه ی سیاسی فرهنگی دنیای قلم . . . همکاری کرده است .

29 نظرات

  1. جلل خالق…به جان خودم قسم که ندیدم بلاگ for missshnaelizeh امروز آپ شده…چه تلپاتی…حال کردم…ایول دوستان…میس اونجا بازم منتظر ه گویا…
    شبتون خوش…بدرود…

  2. راستش فکر می کنم چیزی که خانم شانزلیزه رو منحصر به فرد می کنه بیشتر از اینکه به پست هاش مربوط باشه به نظراتی که می ده و نظراتی که براش می گذارند باشه

    به نظر هر دوش جالب و خواندنی است

  3. لطف داری ممنون . فکر کنم اسم کارش فصل خون بود . اخرش رو خیلی دوست داشتم .

  4. فصل خون… این بود اسم کارش… بعد هم یه کار نوشت که دو ماه پیش مسافر آستانه اجراش کرد تو تماشاخانه ی ایرانشهر…

  5. سلااااام!اه اه اه!چه بی ادب…چه بیکار…چه زشته که ایشون کاری بکنن دهنمونو باز کنیم…باور نمیشه آدم بیکار باشه و دل خجسته…اگر کسی خوشش بیاد خوب میاد…حالا که بر حسب عقاید خوششون نیومده به درک…به حدا از ایشون این همه تلاش مستمر وپیگیری خطیر…میس بین خودمون شاید خودکم بینی مزمنی داااره…فقیری…نیشخندنیشخندنیشخندنیشخند
    به بلند شد…ماشالله…ماشاالله…

  6. آى ایها الناس ، بابا کشتین این یارو رو!
    این جور آدم ها ارزش هیچی رو ندارن چه برسه وقت گذاشتن که براشون چیزی نوشته شه!
    همه می دونیم چی به چیه!
    میس می دونی که هممون میشناسیمت ، دوست داریم ، منتظریم موفقیت های بیشتر ترت رو ببینیم!
    اینا همینجوریش دارن کور می شن بابا! حالا که اینجوری شد منم سیگارم رو فوت  می کنم تواون چششابرو
    اصن خاموش می کنم تو چشش!
    چرا یاد فیلم نسل سوخته اوفتادم یه دفعه؟سوال

  7. خانم عزیز
    این طور که ظاهر قضیه نشون می ده
    شما یک هنرمندی!
    بهتر نیست به این وبلاگ محترم ادبی هنری چرت و پرت وارد نکنی؟!
    امیدوارم ناراحت نشیمن شما رو نمی شناسم.بی غرض انتقاد کردم.اما منم مثه خودت یه دختر تئاتری هستم اما واقعا عصبی می شم وقتی میام به همچین وبلاگی و با اشتیاق متنی که درباره کار آقا خانی یا… رو می خونم و البته لذت هم می برم
    اما می بینم که این پست رو با ژست های لوس و شمردن تعداد سیگار هات و … به ابتذال می کشونی!
    امثال شما دوستان محترم کی می خواهید دست از سر جو هنری روزگار ما بردارین
    تا کی می خواهید فکر کنید که این حرف ها پرستیژ می آورد؟!
    از نظرات بی ادبانه ی خوانندگان وبتون همه چیز واضحه
    ببخش اما واقعا عصبی ام کردین

  8. جلل خالق…به جان خودم قسم که ندیدم بلاگ for missshnaelizeh امروز آپ شده…چه تلپاتی…حال کردم…ایول دوستان…میس اونجا بازم منتظر ه گویا…
    شبتون خوش…بدرود…

  9. راستش فکر می کنم چیزی که خانم شانزلیزه رو منحصر به فرد می کنه بیشتر از اینکه به پست هاش مربوط باشه به نظراتی که می ده و نظراتی که براش می گذارند باشه

    به نظر هر دوش جالب و خواندنی است

  10. لطف داری ممنون . فکر کنم اسم کارش فصل خون بود . اخرش رو خیلی دوست داشتم .

  11. فصل خون… این بود اسم کارش… بعد هم یه کار نوشت که دو ماه پیش مسافر آستانه اجراش کرد تو تماشاخانه ی ایرانشهر…

  12. پارسال یه کار دیدم از اقاخانی خیلی دوست داشتم بدبختانه اسمش یادم رفته . پایانش معرکه بود برداشتی بود از یه داستان که اسم اونم یادم نیست . اگه اسمش رو می دونی بهم بگو فکر کنم کار یکی مونده به اخرش باشه. حتما میرم ببینمش مخصوصا وقتی که پای هدایت هاشمی هم وسط باشه دیگه حرفی باقی نمی مونه. کتاب پدرو پارامو رو نخوندم که بخوام ازش صحبتی بکنم ولی خب میشه تهیه اش کردو خوند و اون وقت نظر داد . مخصوصا تو این روزا که حسابی بیکارم . راستی میس جان چرا خودت رو درگیر این کامنتا میکنی . خیلی راحت حذفش کن و به کارت برس . حالا هر کی که می خواد باشه . فکر نمی کنم اینقدر مهم باشه که بخوای اینقدر نسبت بهش واکنش نشون بدی .  

  13. سلااااام!اه اه اه!چه بی ادب…چه بیکار…چه زشته که ایشون کاری بکنن دهنمونو باز کنیم…باور نمیشه آدم بیکار باشه و دل خجسته…اگر کسی خوشش بیاد خوب میاد…حالا که بر حسب عقاید خوششون نیومده به درک…به حدا از ایشون این همه تلاش مستمر وپیگیری خطیر…میس بین خودمون شاید خودکم بینی مزمنی داااره…فقیری…نیشخندنیشخندنیشخندنیشخند
    به بلند شد…ماشالله…ماشاالله…

  14. آى ایها الناس ، بابا کشتین این یارو رو!
    این جور آدم ها ارزش هیچی رو ندارن چه برسه وقت گذاشتن که براشون چیزی نوشته شه!
    همه می دونیم چی به چیه!
    میس می دونی که هممون میشناسیمت ، دوست داریم ، منتظریم موفقیت های بیشتر ترت رو ببینیم!
    اینا همینجوریش دارن کور می شن بابا! حالا که اینجوری شد منم سیگارم رو فوت  می کنم تواون چششابرو
    اصن خاموش می کنم تو چشش!
    چرا یاد فیلم نسل سوخته اوفتادم یه دفعه؟سوال

  15. ميس عزيز درود
    مي بينم كه رفتي و كار رو ديدي به سلامتي… وقت كنم رديف شه مي رم مي بينمش… خرسند شدم كه پدرو پارامو رو خوندي… اميدوارم كه بزودي نبشته هايت نيز به تبع و نشر نيز برسد… (تا كور شود آنكه نتواند ديد)… از اينكه كسائي با اسامي ديگه مياد و چرت و پرت مي نويسند (منظورم علي است) ناراحت نشو… عقده ي حقارت، عقده هاي حاصل از واپس زدگي … و اجتماعي و … بقول دكتر عزيز در اغلب آدم ها هست… اما كجاست اراده اي كه آگاه باشه؟؟؟ جاي خاليشو بايد پر كرد تا وضعمون ازين بدتر نشه… خراب كردن راحته، ولي ساختن سالها زمان مي بره… ازين چيزا كم نديديم، بي خيال… تمركزت روي خودت و كارت باشه… يه روزي بالاخره هركسي بايد با خودش روبرو بشه…
    درباره ي ويرجينيا وولف تصوير روشني ندارم و بجاي خودش تصوير آلبي و ترسيدن از ويرجينيا مياد جلوم… حالا خصايص اين ويرجينيا چيه كه بهم توصيه اش كردي؟؟؟ بعد هم اينكه اون كار ميكروبي رو گفتم بفرست برام…
    خوب باشي گاوچران

  16. سياهاي عزيز:
    دختر تئاتري من اگر اينجا خطاب به تو مي نويسم به اين معنا نيست كه ميس ما نتواند جوابت را بدهد كه بسيار كشنده تر جوابهائي مي تواند بدهد كه فرياد خشم و نفرت و عصيانگري تئاتر مآبانه ات گوش فلك را پر كند… اما اندكي صبر كن… به خودت بيا… و بجاي اينكه بر ديگران نقدي كني و خرده بگيري تنها به اين سئوال فكر كن… جواب نخواستيم…
    "تو براي تئاتر و هنر روزگار ما (كه نه مختص به تو و قشري جدا بافته است، نه براي دولتمندان، روشنفكر مآبان، دانشجويان، قضاوتگران بي انديشه و عالمان بي عمل و …) چه كرده اي ؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟

  17. سياهاي عزيز كه خانم هم هستي و صد البته هنري! با سلام به شما كه ظاهر را بهتر از باطن مي نگري و در مي يابي كه هنرمند بودن چيست… سلام بر شما كه چرت و پرت را مي فهميد و يك عدد دختر تئاتري هستيد و هر از گاهي اعصابتان خورد مي شود و همراه با لذت بردن، بهمراه ابتذال حالتان بد مي شود و گمان مي كنيد كه جو هنري روزگار تنها براي شماست… آيا اين جو براي شماست يا هنرش يا روزگارش…؟؟؟
    شما كه يك دختر تئاتري هستيد از كجا تشخيص داديد كه ميس ما بدنبال آوردن پرستيژ است؟؟؟ چگونه شد كه نظرات را بي ادبانه ديديد و معيار و ملاك سنجش اخلاقيات شما چيست اي دختر تئاتري كه واقعاً عصبي مي شه؟؟؟ شما ادب را از كه آموختي؟؟؟ در كدامين مكتب؟ در كدامين كلاس؟ در كدامين جو و فضا؟؟؟ جو هنري روزگار كه تنها مختص شماست؟؟؟
    اي دختر تئاتري چندين سال است كه تئاتري شده اي؟؟؟ چند تئاتر ديده اي؟ چقدر تئاتري؟ خودت چقدر مبادي آداب بوده اي؟ آيا تو ژست نگرفته اي؟ نقد نابجا و بدون خرد نكرده اي؟ قيافه ها نگرفته اي؟ در ابتذال سهمي نداشته اي؟  آيا اين كلام كه حرف از جو هنري روزگار خود مي زنيد ژست و پرستيژ نيست؟؟؟
    دختر تئاتري من اگر اينجا خطاب به تو مي نويسم

  18. خانم عزیز
    این طور که ظاهر قضیه نشون می ده
    شما یک هنرمندی!
    بهتر نیست به این وبلاگ محترم ادبی هنری چرت و پرت وارد نکنی؟!
    امیدوارم ناراحت نشیمن شما رو نمی شناسم.بی غرض انتقاد کردم.اما منم مثه خودت یه دختر تئاتری هستم اما واقعا عصبی می شم وقتی میام به همچین وبلاگی و با اشتیاق متنی که درباره کار آقا خانی یا… رو می خونم و البته لذت هم می برم
    اما می بینم که این پست رو با ژست های لوس و شمردن تعداد سیگار هات و … به ابتذال می کشونی!
    امثال شما دوستان محترم کی می خواهید دست از سر جو هنری روزگار ما بردارین
    تا کی می خواهید فکر کنید که این حرف ها پرستیژ می آورد؟!
    از نظرات بی ادبانه ی خوانندگان وبتون همه چیز واضحه
    ببخش اما واقعا عصبی ام کردین

  19. رفتیم یه تغییرات داروگی ایجاد کردیم با حالی بهتر برگشتیم!
    باز رفتی تک خوری دیگه ؟! تئاتر رو می گمچشمک
    بابا یه چیزی بنویس ما هم نظری داشته باشیم ، من که ندیدم این کا رو که!!!!
    فقط می تونم بگم ، تئاتر شهر ، سکوهاش ، ماه رمضون و صدای اذان و بلافاصله بعد اون دود هایی که فضای عمارت رو معطر می کنه ، چهار راه ولیعصر ، کافه تمدن ، ثانیه به ثانیش ، کاشی به کاشیش برام خاطرتست ، بد و خوب ؛ چه بسا روزهایی که همه مان از کنار هم در آنجا گذشتیم و خبر نداریم.
    مثلا آپم.

  20. چه همه کوتاه کار میکنن!رویا
    کوتاه مده؟

  21. سلاااام!واقعا!چه تشخیص باحالی!ببخشید اما چقدر پس low level!و بی کلاس!ما هم که آپیم اما بسم الله…

  22. پست بلندی بود ولی ارزش خواندنش را داشت

  23. سلام دوست عزیز موفق باشی در ضمن از اینکه اتفاقات تاتر رو از زاویه دید تو ببینم خوشم اومد به نکته های جالبی اشاره میکنی که عمرا تو هچ سایت خبری نیست.ممنون که منو تو لذتش شریک کردی.موفق باشی هزار تا

  24. حسین مزارعی-کافه هفت

    چشمک[اوغ]

  25. سلام دوست عزیز موفق باشی در ضمن از اینکه اتفاقات تاتر رو از زاویه دید تو ببینم خوشم اومد به نکته های جالبی اشاره میکنی که عمرا تو هچ سایت خبری نیست.ممنون که منو تو لذتش شریک کردی.موفق باشی هزار تا

  26. حسین مزارعی-کافه هفت

    چشمک[اوغ]

  27. حسین مزارعی-کافه هفت

    [اوغ]